andhEri nagari_अंधेर नगरी-2

दूसरा दृश्य

(बाजार)

कबाबवाला : कबाब गरमागरम मसालेदार-चैरासी मसाला बहत्तर आँच का-कबाब गरमागरम मसालेदार-खाय सो होंठ चाटै, न खाय सो जीभ काटै। कबाब लो, कबाब का ढेर-बेचा टके सेर।
घासीराम : चने जोर गरम- चने बनावैं घासीराम। चना चुरमुर चुरमुर बौलै। चना खावै तौकी मैना। चना खायं गफूरन मुन्ना। चना खाते सब बंगाली। चना खाते मियाँ- जुलाहे। चना हाकिम सब जो खाते। चने जोर गरम-टके सेर।
नरंगीवाली : नरंगी ले नरंगी-सिलहट की नरंगी, बुटबल की नरंगी, रामबाग की नरंगी, आनन्दबाग की नरंगी। भई नीबू से नरंगी। मैं तो पिय के रंग न रंगी। मैं तो भूली लेकर संगी। नरंगी ले नरंगी। कैवला नीबू, मीठा नीबू, रंगतरा संगतरा। दोनों हाथों लो-नहीं पीछे हाथ ही मलते रहोगे। नरंगी ले नरंगी। टके सेर नरंगी।
हलवाई : जलेबियां गरमा गरम। ले सेब इमरती लड्डू गुलाबजामुन खुरमा बुंदिया बरफी समोसा पेड़ा कचैड़ी दालमोट पकौड़ी घेवर गुपचुप। हलुआ हलुआ ले हलुआ मोहनभोग। मोयनदार कचैड़ी कचाका हलुआ नरम चभाका। घी में गरक चीनी में तरातर चासनी में चभाचभ। ले भूरे का लड्डू। जो खाय सो भी पछताय जो न खाय सो भी पछताय। रेबडी कड़ाका। पापड़ पड़ाका। ऐसी जात हलवाई जिसके छत्तिस कौम हैं भाई। जैसे कलकत्ते के विलसन मन्दिर के भितरिए, वैसे अंधेर नगरी के हम। सब समान ताजा। खाजा ले खाजा। टके सेर खाजा।
कुजड़िन : ले धनिया मेथी सोआ पालक चैराई बथुआ करेमूँ नोनियाँ कुलफा कसारी चना सरसों का साग। मरसा ले मरसा। ले बैगन लौआ कोहड़ा आलू अरूई बण्डा नेनुआँ सूरन रामतरोई तोरई मुरई ले आदी मिरचा लहसुन पियाज टिकोरा। ले फालसा खिरनी आम अमरूद निबुहा मटर होरहा। जैसे काजी वैसे पाजी। रैयत राजी टके सेर भाजी। ले हिन्दुस्तान का मेवा फूट और बैर।
मुगल : बादाम पिस्ते अखरोट अनार विहीदाना मुनक्का किशमिश अंजीर आबजोश आलूबोखारा चिलगोजा सेब नाशपाती बिही सरदा अंगूर का पिटारी। आमारा ऐसा मुल्क जिसमें अंगरेज का भी दाँत खट्टा ओ गया। नाहक को रुपया खराब किया। हिन्दोस्तान का आदमी लक लक हमारे यहाँ का आदमी बुंबक बुंबक लो सब मेवा टके सेर।
पाचकवाला : चूरन अमल बेद का भारी। जिस को खाते कृष्ण मुरारी ॥ मेरा पाचक है पचलोना। चूरन बना मसालेदार। मेरा चूरन जो कोई खाय। हिन्दू चूरन इस का नाम। चूरन जब से हिन्द में आया। चूरन ऐसा हट्टा कट्टा। चूरन चला डाल की मंडी। चूरन अमले सब जो खावैं। चूरन नाटकवाले खाते। चूरन सभी महाजन खाते। चूरन खाते लाला लोग। चूरन खावै एडिटर जात। चूरन साहेब लोग जो खाता। चूरन पूलिसवाले खाते। ले चूरन का ढेर, बेचा टके सेर ॥ 
मछलीवाली : मछली ले मछली। मछरिया एक टके कै बिकाय। लाख टका के वाला जोबन, गांहक सब ललचाय। नैन मछरिया रूप जाल में, देखतही फँसि जाय। बिनु पानी मछरी सो बिरहिया, मिले बिना अकुलाय। 
जातवाला : (ब्राह्मण) : जात ले जात, टके सेर जात। एक टका दो, हम अभी अपनी जात बेचते हैं। टके के वास्ते ब्राहाण से धोबी हो जाँय और धोबी को ब्राह्मण कर दें टके के वास्ते जैसी कही वैसी व्यवस्था दें। टके के वास्ते झूठ को सच करैं। टके के वास्ते ब्राह्मण से मुसलमान, टके के वास्ते हिंदू से क्रिस्तान। टके के वास्ते धर्म और प्रतिष्ठा दोनों बेचैं, टके के वास्ते झूठी गवाही दें। टके के वास्ते पाप को पुण्य मानै, बेचैं, टके वास्ते नीच को भी पितामह बनावैं। वेद धर्म कुल मरजादा सचाई बड़ाई सब टके सेर। लुटाय दिया अनमोल माल ले टके सेर।
बनिया : आटा- दाल लकड़ी नमक घी चीनी मसाला चावल ले टके सेर।
(बाबा जी का चेला गोबर्धनदास आता है और सब बेचनेवालों की आवाज सुन सुन कर खाने के आनन्द में बड़ा प्रसन्न होता है।)
गो. दा. : क्यों भाई बणिये, आटा कितणे सेर?
बनियां : टके सेर।
गो. दा. : औ चावल?
बनियां : टके सेर।
गो. दा. : औ चीनी?
बनियां : टके सेर।
गो. दा. : औ घी?
बनियां : टके सेर।
गो. दा. : सब टके सेर। सचमुच।
बनियां : हाँ महाराज, क्या झूठ बोलूंगा।
गो. दा. : (कुंजड़िन के पास जाकर) क्यों भाई, भाजी क्या भाव?
कुंजड़िन : बाबा जी, टके सेर। निबुआ मुरई धनियां मिरचा साग सब टके सेर।
गो. दा. : सब भाजी टके सेर। वाह वाह! बड़ा आनंद है। यहाँ सभी चीज टके सेर। (हलवाई के पास जाकर) क्यों भाई हलवाई? मिठाई कितणे सेर?
हलवाई : बाबा जी! लडुआ हलुआ जलेबी गुलाबजामुन खाजा सब टके सरे।
गो. दा. : वाह! वाह!! बड़ा आनन्द है? क्यों बच्चा, मुझसे मसखरी तो नहीं करता? सचमुच सब टके सेर?
हलवाई : हां बाबा जी, सचमुच सब टके सेर? इस नगरी की चाल ही यही है। यहाँ सब चीज टके सेर बिकती है।
गो. दा. : क्यों बच्चा! इस नगर का नाम क्या है?
हलवाई : अंधेरनगरी।
गो. दा. : और राजा का क्या नाम है?
हलवाई : चौपट राजा।
गौ. दा. : वाह! वाह! अंधेर नगरी चौपट राजा, टका सेर भाजी टका सेर खाजा (यही गाता है और आनन्द से बिगुल बजाता है)।
हलवाई : तो बाबा जी, कुछ लेना देना हो तो लो दो।
गो. दो. : बच्चा, भिक्षा माँग कर सात पैसे लाया हूँ, साढ़े तीन सेर मिठाई दे दे, गुरु चेले सब आनन्दपूर्वक इतने में छक जायेंगे।
(हलवाई मिठाई तौलता है-बाबा जी मिठाई लेकर खाते हुए और अंधेर नगरी गाते हुए जाते हैं।)
(पटाक्षेप)

Related Posts:

  • COLLOCATIONS - 13 COLLOCATIONS - 13 Sumanth: I heaved a sigh of relief when I heard the news that Vibhav is out of danger.      … Read More
  • COLLOCATIONS - 15 COLLOCATIONS - 15 కొన్ని పదాలు కొన్నిటితో కలిసివస్తేనే అర్థస్ఫూర్తి కలుగుతుంది. చెప్పదలిచిన భావం స్పష్టంగా, పదునుగా అవతలి వ్యక్తికి చేరుతుంది. ఏ పదం … Read More
  • COLLOCATIONS - 14 COLLOCATIONS - 14 Collocations లో Rush to some one's help, Lend a helping hand / lend a hand, Thoroughly mistaken మొదలైన వ్… Read More
  • COLLOCATIONS - 12 COLLOCATIONS - 12 Stinking rich, closely related, distant cousin/ close cousin, sumptuous dinner లాంటి Collocations గురించి తెలుసుకుంద… Read More
  • COLLOCATIONSCollocations - 1 Collocations - 2 Collocations - 3 Collocations - 4 Collocations - 5 Collocations - 6 Collocations - 7 Collocations - 8 Collocations -… Read More